Орон зайн муруйлт ба цаг хугацааны гажилт

18-р зууны дунд үед Казань хот, хааяахан тохиолдох боловч орой нь эрс ялгарч гялалзсан лалын ба үнэн алдартны сүмийн хэд хэдэн давхар барилгатай, их сургууль нь халтар хүүхдүүд сүрэглэн гүйлдсэн тоостой гудамжинд шавааралдан баригдсан хэдэн бяцхан байшинтай захын нэг балиар хот байлаа.Ийм нөхцөлөөс хоёр мянга жилийн оюун ухаанд хуримтлагдсан ойлголт, төсөөллийг эрс өөрчилсөн онол төрж гарсан гэдэгт үнэмших аргагүй.Эртний Грекийн эрдэмтэн Евклид анхлан хэрэглэсэн, одоо евклидийн геометр гэж нэрлэгдэж байгаа систем нь бидний байгаа хүрээлэн байгаа орчин ямар ч муруйлт байхгүй хавтгай гэж үздэг.Тэгвэл нарийн саваа эсвэл хуудас цаасыг авч үзье.Эдгээр нь нэг ба хоёр хэмжээст орон зайн жишээ болно.Тэдгээр нь шулуун, хавтгай муруй байж болно.Энэ нь ямар ч тайлбаргүйгээр ойлгомжтой юм.Харин гурван хэмжээст орон зайн муруйлтыг төсөөлөхөд их төвөгтэй.Үүнийг ойлгоход дүрслэн бодох эсвэл математикийн томъёо хэрэгтэй.Жишээлбэл, муруйсан хавтгай дээр оршин байгаа гурвалжны дотоод өнцгүүдийн нийлбэр нь 180 байхгүй.Дунд сургуулийн сурах бичиг дээрх үүнд харгалзах теором нь орон зайг зөвхөн хавтгай гэж үздэг учраас энд тохиромжгүй юм.Бөмбөлгийн гадаргуу дээрх гурвалжны дотоод өнцгүүдийн нийлбэр 180-с их байхад хотгор хавтгай дээрх гурвалжны хувьд энэ нь 180-с бага байна.Орон зайн муруйлтыг тодорхойлогч өөр хэмжигдэхүүнүүдийн талаар уншигч та өөрөө олж үзээрэй.

Хат талх уу? Атар талх уу?? Аль эсвэл хоёулаа юу???

Бага байхад ээж таван зуун төгрөг өгөөд замын эсрэг талын Дүүхээ төв рүү талханд гүйлгэдэг байж билээ. Тэр үед 500 төгрөгөөр хоёр талх авдаг байсан юмдаг.Харин нэг өдөр аав хар өнгөтэй өвөрмөц үнэртэй сонин талхны овогт хамаарагдах гурилан бүтээгдэхүүнийг авчирлаа.Харууд юу иддэгүй вэ? гэдэг онигоо дээрээс Хар талх гэсэн нэртэйг нь олж мэдэв.Тэр нь тухайн үедээ ямар үнэтэй байсныг би мэдэхгүй мэдэхийг ч хүсээгүй байх хожмоо 500 төгрөгрөөр тал талх ч таван ширхэг тамхи ч авах боломжгүй үе ирнэ гэдгийг мэдсэн бол үнийг нь тогтоож авах л байлаа.Өнөөдөр харин тэр цаг үе нь ирчихжээ биенд сайнаар нь хар талх идэх үү? амт шимтэйгээр нь өнөөх Чех Атар гэсэн тодотголтой талх нарыг нь авж идэх үү? аль нь илүү чухал вэ?

Аугаа их нэгдэл

Бөөмсийг бүрхсэн үүлэн давхарга тэдний цэнэгийг халхалж байдаг.Ийм учраас бөөмс үстэй дээл ээ нөмрөөд массаа төдийгүй цэнэгээ өөрчлөөд байдаг.Өөрөөр хэлбэл нүцгэн бөөм нэхий дээл ээ нөмрөх үеийн массынх нь өөрчлөлт зөвхөн ганц үндсэн харилцан үйлчлэл шинж чанараараа ялгагдах хэд хэдэн төрлийн харилцан үйлчлэл болж задрахад л бий болно.Онц хүчтэй буюу өнгийн дунд зэргийн хүчтэй буюу цахилгаан соронзон сул хүчтэй буюу бүр ертөнцийн таталцалын маш сул хүчтэй буюу бөөмсийн задралд илэрч массын өөрчлөлт бий болгодог гэсэн бөөмсийн харилцан үйлчлэлийн үндсэн дөрвөн төрлийн хүч байдаг гэж ойлгож болно.

Хэн анх ″А″ гэж ам нээсэн бэ?

Эхний гишгүүр дээр хөлөө тавьмагц түүнийг өөрийн гэсэн нэршил томъёолол бүхий бүтэцтэй юм байна хэмээх бодол тархинаа зурайлаа.Тэнгэр муухайрч цаг агаар тогтвортой бус болж эхлэх нь тэр, шүхэрээ түргэхэн шиг дэлгэн оноож өгсөн өнөөх айхтар Атом хэмээх нэрнийх нь тухай сийрүүлэн суув...

Грекийн алдарт гүн ухаанч одоогийхоор бол эрдэмтэн Фалес 2600 жилийн өмнө амьдарч байжээ.Он цаг өчнөөн улирсан ч энэ өвгөний амьдралын тухай баримт бидний үе хүртэл хадгалагдсан бөгөөд тэрээр хүнтэй нийцтэй өөдрөг үзэл бодолтой биеэ үл хайрлан шинжлэх ухаан болон биеийн тамирыг хослуулан хичээллэдэг хүн байсан гэж ярьцгаадаг.Тэрээр олимпийн шагнал нэг бус удаа хүртэж байсан бөгөөд 78 настайдаа олимпийн тэмцээнийг сонирхон үзэж байгаад наранд цохиулсны улмаас там руу явжээ.Хүнийг хүсэл нь ална гэдэг л энэ буй за.

Гүн рүү алхах таван гишгүүр

Молекул нэг түвшин, атом нэг түвшин ... гэх мэтээр өнөөдөр ертөнц гэсэн барилгын таван түвшин, таван давхрыг мэдээд байна.Тэдгээрийн хамгийн доор юу  оршино вэ? Эцэс төгсгөл гэж бий юу? Эсвэл эцсийн эцэст манай ертөнцийн гол нууцыг хадгалж буй хамгийн доод давхарт нь бид хүрэх юм уу?