Хат талх уу? Атар талх уу?? Аль эсвэл хоёулаа юу???

Бага байхад ээж таван зуун төгрөг өгөөд замын эсрэг талын Дүүхээ төв рүү талханд гүйлгэдэг байж билээ. Тэр үед 500 төгрөгөөр хоёр талх авдаг байсан юмдаг.Харин нэг өдөр аав хар өнгөтэй өвөрмөц үнэртэй сонин талхны овогт хамаарагдах гурилан бүтээгдэхүүнийг авчирлаа.Харууд юу иддэгүй вэ? гэдэг онигоо дээрээс Хар талх гэсэн нэртэйг нь олж мэдэв.Тэр нь тухайн үедээ ямар үнэтэй байсныг би мэдэхгүй мэдэхийг ч хүсээгүй байх хожмоо 500 төгрөгрөөр тал талх ч таван ширхэг тамхи ч авах боломжгүй үе ирнэ гэдгийг мэдсэн бол үнийг нь тогтоож авах л байлаа.Өнөөдөр харин тэр цаг үе нь ирчихжээ биенд сайнаар нь хар талх идэх үү? амт шимтэйгээр нь өнөөх Чех Атар гэсэн тодотголтой талх нарыг нь авж идэх үү? аль нь илүү чухал вэ?



Аль нэгийг нь онцолж хогийн сав уруу шидэлгүйгээр бүх сонголтийг хийнэ гэвэл хөрөнгө мөнгө ч хүч чадал ч хүрэлцэхгүй биз ээ.Тэгэхээр хамгийн чухлыг нь сонгох хэрэгтэй болоод байна. Гэхдээ ямар нь хамгийн чухал болохыг яаж мэдэх вэ? Хааяаа ч гэсэн хар талх идэх нь биенд маш тустай шүү дээ санаанд оромгүй үр дүнг ч үзүүлж байсан тал бий.Гэлээ гээд өнөөхийг мартаж болохгүй.

Шинжлэх ухааны түүхчид Фарадейн лабораторийг үзэж сонирхсон томоохон зочин түүний утсан ороомог дундуур соронзон хөдөлгөж үзүүлсэн туршлагыг ямар ч зорилгогүй зугаацал гэж тооцсоныг дурсах дуртай байдаг.Гэтэл энэ зугаацалаас дараа нь бүхэл бүтэн цахилгаан техник төрж гарсан.Бас янз бүрийн вандуйн үр эвцэлдүүлэх талаар хийсэн австри эрдэмтэн Георг Менделийн туршилтыг сонирхоё.Түүнийг мөн л хэрэггүй ямаар оролдлоо гэж байсан авч тэндээс л генетик төрж гарсан.Хар талх идсэнээр цаашдаа үнэхээр хэрэгтэй байж чадах уу эсвэл замын дундаас хор хөнөөлтэй нь мэдэгдэх үү гэдгийг яаж урьдчилан мэдэх вэ?

А.Роммын нэг жилийн есөн өдөр гэдэг алдартай кинонд физикийн хүрээлэнгийн хонгилд өлгөөтэй ханин сонинд гуравдугаар улиралд шинэ бөөм нээцгээе! гэсэн уриалга харагддаг.Гэхдээ огт урьдчилаад хэлчихэж болдоггүй учраас л нээлтийг нээлт гэж нэрлэдэг байна.

Өнөөдөр бүгд цэвэр шинжлэх ухаан-ы нээсэн байгалийн хуулийг тодорхой практик асуудлыг шийдвэрлэхэд хэрэглэх зорилготой хавсрага судалгааг төлөвлөх хэрэгтэй гэдэгтэй санал нэг байна.Энд тухайн үед ямар зорилт илүү чухал болохыг үнэлж болно.Цэвэр шинжлэх ухаан-ы хувьд ямар нэг хэсгийг эрхэмлээд нөгөөг нь хохироож болохсон бил үү? Энэ үед бид ямар нэг илүү хэрэгтэй зүйлийг орхигдуулсан юм шиг санагдахгүй гэж үү? Орхичихсон салбарыг маань нөгөө Үл мэдэгдэхийн оронд хүргэх дардан зам дайрдаг ч байж болно биз дээ?.Польшийн зохиолч философич С.Лем шинжлэх ухааны нэг ч салбарыг орхигдуулж болохгүй гэж үздэг байв.Шинжлэх ухаан хэдий чинээ их хөгжинө, түүний тусгай салаа мөчрүүдийг холбосон холбоо нь улам ихсэнэ.Ийм учраас физикийг хими анагаах ухаанд хохиролгүйгээр хязгаарлаж болохгүй ба эсрэгээр биологоос ч физикийн шинэ асуудлууд гарж ирж болно.Өөрөөр хэлбэл бусад салбарын тусын тулд ямар нэг шалтгаанаар чухал биш гэж үзэгдсэн, аль нэг судалгааны салбарын хөгжлийн хурдцыг хязгаарласнаар , эсрэгээр тэдгээр салбарт эсрэг нөлөөтэй байж ч магад.Шинжлэх ухаанд ингэж хандах нь хүн төрөлхтний байгалийн хүчний эсрэг тэмцлийн ялагдал болно гэж С.Лем үздэг байлаа.Түүний бодлоор шинжлэх ухаан Үл мэдэгдэхийн будантай оронд урагшлахдаа бүх зам зөргийг судалж үзэх ёстой тэгвээс төөрч болзошгүй бөгөөд дардан зам нь олдохгүй байж ч магад.
Судалгааны хамгийн чухал сэдвийг эрдэмтэд хамгийн нарийн мэргэшсэн мэргэжилтнүүдээр сонгуулах нь мэдээж зүйтэй хэрэг.Эрдэмтэд өөрийн туршлагадаа үндэслэн юу нь ирээдүйтэй юу нь үгүйг тунгааж чадна.Тэдний гарт л газрын зураг байна.Гэхдээ хамгийн нэртэй эрдэмтэд ч байлаа ирээдүйг үнэлэхдээ алдаа гаргаж болно.Эйнштэйн хүртэл алдаж байсан шүү дээ!!!Үүнд судалгаагаараа цөмийн физикийг нээсэн хүн болох Резерфордын хэлснийг жишээ татаж болно.Тэр атомын энергийг хүмүүсийн ашиг тусад хэрэглэхэд зуун жил хэрэгтэй гэж хэлж байсан.Хүн цөмийн хуваагдлыг санамсаргүй нээчихсэнээс зуун жил нь цөөхөн хэдэн жил болоод агшчихсан.Бүр энгийн тохиолдолд техникийн ололтыг урьдчилан төлөвлөхөд ч гайхалтай буруу тооцоо гардаг.Зөгнөлт зохиолч Герберг Уэллс 1902 онд агаараас хүнд нисэх хэрэгслийг цэрэг дайны зорилгод энэ зууны хагасаас эртгүй хэрэглэнэ гэж нотолсныг тун зоригтой таамаглал гэж тооцдог ба зоригтой сэтгэсэн байна гэж зэмлэж болно гэж үү.
Ямар нэгэн хязгаарлалт хийлгүй, сонирхосон бүгдээ судал гээд хөрөнгө мөнгө нь элбэг дэлбэг, туслах бүх юмс бэлэн байдагсан бол өдөр болгон тааллаараа талх хүртэх хамгийн сайхан нөхцөл байх нь гарцаагүй! Харамсалтай нь бидний бололцоо угийн хязгаарлагдмал болохоор тэр нь бас үргэлж сонголтуудтай учруулж байх болно.Нэг сонголтоос нөгөө нэг сонголтын хооронд үргэлжилсээр л...